Echte Zuid-Afrikaan #4: Xhosa-man

Op school hebben we een aantal jongens rondlopen in colbertjes, nette blouses, gebreide truien en typische hoedjes. Ze dragen niet precies hetzelfde, maar het is duidelijk dat het eenzelfde kledingstijl is. Mijn klasgenoten hebben me uitgelegd dat ze van de subgroep "Xhosa", uit het zuidoosten van Zuid-Afrika komen. Zodra jongens binnen deze cultuur 18 jaar oud zijn moeten ze een besnijdenis ritueel ondergaan. Daarvoor moeten ze o.a. een maand lang in de jungle leven en hun gezicht wit schminken zoals de jongen hier boven op de foto. Na dit ritueel verandert ook hun kledingstijl, die voor hen uitstraalt dat ze echte mannen zijn geworden. 

Xhosa is naast een groep mensen ook een taal. Voor ons als Nederlanders onmogelijk te verstaan of te spreken, want bepaalde letters worden gesproken d.m.v. het klikken van de tong. Er zijn drie basis kliks:

1. C - dentale klik, zoals in 'tsk, tsk, nee, dat mag niet!'
2. X - laterale klik, zijdelingse klak die men wel gebruikt om paarden mee aan te sporen
3. Q - palatale klik, die klinkt als het ontkurken van een champagnefles.

Geloof me, ze hebben het me geprobeerd te leren, maar dat kost jaren voor je dat onder de knie kunt hebben. 

Alle Xhosa-sprekende mensen zijn weer verdeeld in verschillende subgroepen, ieder met hun eigen rituelen en gewoontes, waarvan de gelijknamige Xhosa ook een groep is. Nelson Mandela behoorde ook tot deze Xhosa cultuur.
Een van de rituelen van deze stam is het 'man worden'. Jongens die 18 jaar worden gaan met een groep van 15 - 30 jongens, onder begeleiding van een aantal oudere mannen, voor een maand de natuur in. Het belangrijkste onderdeel van dit ritueel is de besnijdenis, hoewel dit in totaal maar 5 minuten duurt. Niemand wordt gedwongen om het te ondergaan, maar het wordt wel van iedere jongen verwacht binnen families. 

Zodra de jongens de tocht naar de 'besnijdenis-dokter' beginnen, moeten ze hun gezichten wit schminken en hun lichaam in een wollen deken wikkelen. Ze mogen pas weer terug naar huis zodra de wond van de besnijdenis helemaal geheeld is. 

Eenmaal terug thuis wordt het groots gevierd met vrienden en familie. De jongens, die dan officieel man zijn geworden, moeten een formeel pak en hoed dragen en hun gezicht wordt rood geschminkt voor nog een maand. Dit laat zien dat ze zijn besneden. De formele kledingstijl blijven ze ook daarna nog dragen.