MarketingFacts #2: Fastfood

Ondanks de sportieve reputatie die Zuid-Afrika voor vele zal hebben, wijzen cijfers uit dat het land een van de 'dikste' in de wereld is. Volgens onderzoek zou in totaal 61% overgewicht, zwaar overgewicht of obesitas hebben. De grootste groep daarvan zijn vrouwen, een derde van alle vrouwen hier heeft obesitas. Goedkoop en ongezond voedsel is een van de oorzaken. Tijd om de grootste fastfoodketens van hier eens de revue te laten passeren. 

Steers en Spur Steak Ranches zijn oorspronkelijk Zuid-Afrikaanse ketens die zich inmiddels over verschillende landen in heel Afrika hebben uitgebreid. Van burgers tot steak tot spareribs. Of te wel, veel vlees. 
Naast deze oorspronkelijke fastfoodketens zijn er ook de Amerikaanse ketens die zich met hun burgers in Zuid-Afrika hebben gevestigd. McDonalds heeft zich hier al voor een langere tijd geworteld. BurgerKing is nog een vrij jonge keten in dit land. 

Niet alleen weten ze hier wat vlees is, Zuid-Afrika staat ook bekend om haar vis. Natuurlijk hebben ze daar ook verschillende visketens in 'fastfood-style' voor bedacht. Een van de bekendste is Ocean Basket. Met meer dan 160 restaurants (als je het zo mag noemen...) in heel Zuid-Afrika zijn zij hier de marktleider in fastfoodfish. Een simpele kaart, de smaak is oké en het wordt op een leuke manier gepresenteerd. Met net iets meer stijl dan een McDonalds of een Steers.

Maar wat deze fastfoodketens ook voor marketing gebruiken, het beste marketingmiddel hier is toch echt: kip. Nee, het is niet zo maar een vooroordeel - ze houden hier van kip! Waarom? Ik zou het niet weten. De cijfers maken dit in ieder geval wel duidelijk. In de top 5 van meest bezochte fastfoodketens in Zuid-Afrika staan er 3 met kip als hoofdingrediënt. Chicken Licken en Nando's, beide hier opgericht en inmiddels ook verspreid over andere landen in Afrika, staan op een 2e en 4e plek. Met stip op nummer één staat al voor een lange tijd: Kentucky Fried Chicken. 

Misschien zou onze Nederlandse FC KIP ook eens aan een Zuid-Afrikaanse afzetmarkt moeten denken....

Van de straat #5: HIV Protest!

Al zingend en dansend lopen ze over straat. Vanaf de wagen die de stoet leidt worden door de microfoon verschillende kreten gescandeerd. Vanaf de zijkant van de straat sta ik toe te kijken en verwonder me erover dat de mensen in de stoet me vooral lachend aankijken. Dat is nog eens een positievere vorm van protest dan bij ons in Nederland. Het onderwerp daarentegen is minder positief: HIV. 

Cijfers

Aids is een groot gezondheidsprobleem in Zuid-Afrika. In Zuid-Afrika zijn zelfs de meest HIV geïnfecteerde mensen over de hele wereld. In totaal leven hier ruim 5.600.000 mensen met HIV, ongeveer 10% van de gehele bevolking. Over het algemeen genomen zijn de wereldcijfers van HIV geïnfecteerde mensen gedaald. In Zuid-Afrika is dit echter sinds 2009 alleen maar toegenomen. In 2013 stierven 260.000 mensen aan de gevolgen van HIV. Dit is de helft van het totale sterftecijfer van dat jaar. 

Kinderen

Opvallend is dat een groot deel van de schoolgaande meiden geïnfecteerd is. Op zijn minst 28% van de tienermeiden is HIV positief, vergeleken met een kleine 4% van de schoolgaande jongens. Dit komt omdat de meisjes worden uitgebuit door 'Sugar Daddies'. Het is duidelijk dat jonge jongens niet met deze meiden slapen. Het zijn de oudere mannen die misbruik van ze maken. Daarnaast zijn er ook kinderen die al geïnfecteerd worden geboren, omdat hun moeder die HIV positief is niet de juiste behandeling heeft gekregen. 

Maatregelingen 

Inmiddels zijn door de regering verschillende maatregelingen en pogingen ondernomen om het HIV cijfer te doen dalen. Sommige werken, andere daarentegen niet. De afgelopen 5 jaar is de behandeling van geïnfecteerde zwangere vrouwen bijvoorbeeld veranderd. Voorheen moesten ze 28 weken zwanger zijn om de juiste medicijnen te krijgen, tegenwoordig is dit teruggedrongen naar 14 weken. Met als gevolg dat er minder HIV wordt overgedragen van moeder op kind. Het grote aantal andere HIV positieve mensen krijgt echter niet de juiste medicijnen. Dat is waar ook het protest op straat over ging dat ik heb gezien. Ze vinden dat de overheid beter hun best moet doen om het sterftecijfer van mensen met aids terug te dringen, door geen halt te roepen op de juiste medische hulp. 

Of het protest wat uithaalt is de vraag... Feit blijft dat een zingend en dansend protest positieve aandacht trekt! 

Schatting HIV infectie in Afrika (2007)

Afrikaans tegeltje #6: Impossible

Inspired by: Nelson Mandela 

MarketingFacts #1: Modellen

Kunnen jullie je het nog herinneren? Mijn blogpost als eeuwige twijfelaar in onze "Meerkeuzemaatschappij?" over het kopen van shampoo. Zo niet, dan even een korte opfrisser: stel jezelf voor dat je moeite hebt met keuzes maken. Dan komt er een moment eens in de zoveel tijd dat je shampoo moet gaan kopen. Als vrouw zijnde geen pretje, want er is TE veel keuze. Extra glans, hydraterend, anti-pluis, tegen gespleten haarpunten enz. enz.... Eenmaal hier in Zuid-Afrika is mijn keuzecomplex helaas niet verminderd, maar toen ik hier voor het schap stond om shampoo te kiezen viel me wel iets op: alle modellen op de producten zijn donker. Nu denk je misschien: "ja duh!". Ik ook, op dat moment. 

Een vrij logisch gegeven, maar waar je in eerste instantie niet bij stil staat. Alles wordt ons op een zo aantrekkelijk mogelijke manier verkocht en dat is natuurlijk ook door het gebruik van modellen waar we ons mee identificeren. Hier in Zuid-Afrika leeft zwart en wit door elkaar, dus je zou zeggen dat er wat commercials betreft een combinatie van zou zijn. In commercials voor voedsel is dit ook vaak wel het geval. Echter, voor organisaties die shampoo verkopen, is het waarschijnlijk niet lucratief om zich alleen op Zuid-Afrika te richten. Zij hebben een afzetmarkt over het heel Afrika. Als je het op die schaal bekijkt is grofweg 95% op dit continent zwart. Wat het logisch maakt dat in promotie voor haarproducten veelal donkere modellen worden gebruikt. 

In Nederland is dit precies hetzelfde, maar dan omgekeerd. Ook hier worden de commercials vanuit bijvoorbeeld Amerika gebruikt. Denk maar aan de "Because you're worth it..." van L'Oreal. Daar komt geen Nederlands woord aan te pas en is zo overgenomen. Maar wel bewust vooral witte modellen. 

Voor mij hier dus weinig zomerblond shampoos te verkrijgen, helaas. Misschien moet ik dan voortaan ook maar gewoon luisteren naar de mannelijke wederhelft: shampoo is shampoo, als het je haar schoonmaakt is het goed genoeg. Waar doen we ook eigenlijk moeilijk over? 

Zuid-Afrika kiest #3: iedere stem telt

In maart werd me door het thuisfront gevraagd of ik wilde stemmen voor de gemeenteraad en nu ook weer voor de Europese verkiezingen die er aan zitten te komen. In beide gevallen was/ben ik niet in staat zelf te gaan stemmen, omdat ik hier in Kaapstad zit. Mijn eerste reactie op deze vraag was dat het me niet zo veel uitmaakte of mijn stem nu wel of niet werd uitgebracht. Inmiddels ben ik erachter dat als ik dit mijn klasgenoten zou vertellen, ze me voor gek zouden verklaren!

Bijna iedere stemgerechtigde hier in Zuid-Afrika is er trots op dat hij of zij zijn stem mag uitbrengen. De verkiezingen zijn dan ook een hele happening. Niet alleen aan het rumoer op straat, de affiches aan de muur of de mensen die gekleed gaan in de kleur van hun partij is te zien dat de verkiezingen hier leven. Vooral de manier waarop de mensen er over praten en het feit dat voor de verkiezingen een nationale vakantiedag wordt gegeven, laat zien dat stemmen in Zuid-Afrika belangrijk is. Rijen dik stond het dan ook afgelopen 7 mei bij de stembureaus. 

Hoe kan ik dan zo laks over mijn stem denken? Natuurlijk zijn de Gemeenteraad- en Europese verkiezingen niet helemaal hetzelfde als de Tweede Kamer verkiezingen, maar het feit dat ik in eerste instantie vrij gemakkelijk denk over het uitbrengen van mijn stem is een groot verschil met hier. Iets wat me aan het denken heeft gezet rondom de verkiezingen van afgelopen 7 mei. 

De hoge opkomst van stemmers, 80,5% afgelopen verkiezingen, in Zuid-Afrika zorgt hier en daar misschien voor organisatorische problemen, maar het geeft ook aan dat de bevolking nog steeds gelooft in de kracht van de democratie. In Nederland is dat geloof veel minder sterk geworden. Daar heeft in 2012 74,6% van de stemgerechtigde zijn stem uitgebracht. In vergelijking met vroeger, dan spreek ik over 50-60 jaar geleden, scheelt dat zo'n 20%. En voor bijvoorbeeld de Europese verkiezingen, die er nu weer aan zitten te komen, is de laatste keer maar 36,8% van de stemmers komen opdagen. 

Die percentages geven aan dat het stemmen in Nederland veel minder belangrijk wordt gevonden. In Nederland bestaat de democratie natuurlijk al veel langer dan de 20 jaar jonge democratie van Zuid-Afrika. Maar uiteindelijk is het dat gebrek aan belangstelling voor het stemmen, dat een gezonde democratie de das om doet. Hoewel mensen in Zuid-Afrika weten dat de leidende partij niet makkelijk te veranderen is, denken ze nog steeds dat hun stem uitmaakt. Wat dat betreft kan Nederland nog wat leren van de jonge en enthousiaste democratie in Zuid-Afrika. 

Waaronder ik: mijn stem, waar ik ook mag zijn, zal voortaan altijd meetellen! En die van jullie? 

Flora vs. DELA

Flora, de Zuid-Afrikaanse Becel, lanceerde afgelopen week een zelfde soort campagne als die van DELA in Nederland. In een iets kleinere en simpelere setting, maar de kern blijft hetzelfde en de emotie werkt! Vergelijk het zelf en oordeel: 

60 sec. movie van Die Zuid-Afrikaaskop

Interview #1: Busiswa Royi - Student Events Management

Busiswa Royi, poserend in het midden van de foto (duh!), is een klasgenoot van ons waar we veel mee hebben samengewerkt en zijn opgetrokken. We zijn nu ongeveer 4 maanden verder, dus tijd om onze houding ten opzichte van de locals te evalueren. Wat vind Busiswa van ons exchange studenten? Kunnen we ons zelf na al die tijd ook "Echte Zuid-Afrikanen" noemen? In een kort interview geeft ze haar mening. 

Can you introduce yourself shortly to my reader?

I am Busiswa Royi from Stellenbosch in South Africa. I am studying at Cape Peninsula University of Technology, doing second year in Events Management.

What do you like about us?

You are hard workers, have warming smiles and are very friendly.

Do you think we have weird habits?

Yes, you drink cappuccino all the time... Even if it is 30 degrees! 

Can you describe a typical exchange student? 

Most exchange students exclude themselves from the other students and they tend to look like nerds. 

In what way are we comparable and/or different from that description?

You guys are different, because you interact a lot with students. You are hardworking and still cool at the same.

Are we changed in the last couple of months? In what way?

Yes, in the beginning you didn't interact that much. But after a while you stopped excluding yourselves from the other students. You have been interacting with most students in class, which we really like. 

Do you think we can be real South Africans? Why?

Yes, I think students from different classes won’t be able to tell if you are exchange students or "one of the local students", unless we tell them. I think you fit in our class like any other South African.

Echte Zuid-Afrikaan #4: Xhosa-man

Op school hebben we een aantal jongens rondlopen in colbertjes, nette blouses, gebreide truien en typische hoedjes. Ze dragen niet precies hetzelfde, maar het is duidelijk dat het eenzelfde kledingstijl is. Mijn klasgenoten hebben me uitgelegd dat ze van de subgroep "Xhosa", uit het zuidoosten van Zuid-Afrika komen. Zodra jongens binnen deze cultuur 18 jaar oud zijn moeten ze een besnijdenis ritueel ondergaan. Daarvoor moeten ze o.a. een maand lang in de jungle leven en hun gezicht wit schminken zoals de jongen hier boven op de foto. Na dit ritueel verandert ook hun kledingstijl, die voor hen uitstraalt dat ze echte mannen zijn geworden. 

Xhosa is naast een groep mensen ook een taal. Voor ons als Nederlanders onmogelijk te verstaan of te spreken, want bepaalde letters worden gesproken d.m.v. het klikken van de tong. Er zijn drie basis kliks:

1. C - dentale klik, zoals in 'tsk, tsk, nee, dat mag niet!'
2. X - laterale klik, zijdelingse klak die men wel gebruikt om paarden mee aan te sporen
3. Q - palatale klik, die klinkt als het ontkurken van een champagnefles.

Geloof me, ze hebben het me geprobeerd te leren, maar dat kost jaren voor je dat onder de knie kunt hebben. 

Alle Xhosa-sprekende mensen zijn weer verdeeld in verschillende subgroepen, ieder met hun eigen rituelen en gewoontes, waarvan de gelijknamige Xhosa ook een groep is. Nelson Mandela behoorde ook tot deze Xhosa cultuur.
Een van de rituelen van deze stam is het 'man worden'. Jongens die 18 jaar worden gaan met een groep van 15 - 30 jongens, onder begeleiding van een aantal oudere mannen, voor een maand de natuur in. Het belangrijkste onderdeel van dit ritueel is de besnijdenis, hoewel dit in totaal maar 5 minuten duurt. Niemand wordt gedwongen om het te ondergaan, maar het wordt wel van iedere jongen verwacht binnen families. 

Zodra de jongens de tocht naar de 'besnijdenis-dokter' beginnen, moeten ze hun gezichten wit schminken en hun lichaam in een wollen deken wikkelen. Ze mogen pas weer terug naar huis zodra de wond van de besnijdenis helemaal geheeld is. 

Eenmaal terug thuis wordt het groots gevierd met vrienden en familie. De jongens, die dan officieel man zijn geworden, moeten een formeel pak en hoed dragen en hun gezicht wordt rood geschminkt voor nog een maand. Dit laat zien dat ze zijn besneden. De formele kledingstijl blijven ze ook daarna nog dragen.

Afrikaans tegeltje #5: Design Capital 2014

Inspired by: Cape Town - Design Capital of the Year 2014

Zuid-Afrika kiest #2: twijfels aan verkiezingsorganisatie...

Deze flyer kreeg ik gisteren door een geel met zwart geklede student in mijn hand gedrukt, onder luidkeels gezang en dans van de rest van de groep studenten om hem heen. Niet alleen buiten, maar ook in de klas was te merken dat de verkiezingsdag er aan zat te komen. Een aantal klasgenoten liepen rond in gele ANC t-shirts en sommige hadden zelfs zelfgemaakte hoedjes met het logo van het African National Congress. Maar het is vooral geel/zwart dat de klok slaat hier op straat. Van de andere partijen is me weinig opgevallen. 

Zo ook van bijvoorbeeld de DA (Democratic Alliance), die de kleur blauw dragen. Naast de ANC zijn zij een van de andere grote partijen in de oppositie hier in Zuid-Afrika. Overal zie je het hoofd van Helen Zille, die voor presidentschap gaat, op de posters hangen, maar daar blijft het dan ook wel bij. Naast een blauw DA t-shirt, wat een van mijn teamgenootjes hier vaak draagt, heb ik weinig actie gezien onder de mensen om de DA te 'promoten'. In tegenstelling tot de vele campagne-stoeten en zangkoren in het geel voor het ANC die ik de laatste weken in de stad ben tegengekomen. Misschien ligt het aan het verschillend stem publiek van de twee partijen... Of misschien leeft de ANC hier in dit gedeelte van het land meer dan de DA...

Als ik het nieuws mag geloven, denk ik echter dat laatste. Helen Zille, partijleider DA, geeft vlak na het sluiten van de stembussen aan geen vertrouwen te hebben in de verkiezingsorganisaties. Volgens haar is er vooral in Kaapstad een gebrek aan organisatie bij de stemlokalen. Dit zou de DA wel eens stemmen kunt kosten veronderstelt ze.
Toch gek dat ze dan vooral een gebied noemt, waar de DA het minst 'leeft' onder de mensen...  Is het echt een gebrek aan organisatie of een kwestie van zichzelf proberen in te dekken voordat de resultaten bekend zijn?

Hoelang de resultaten hier op zich laten wachten weet ik niet. Ze zijn op dit moment nog niet bekend en als het op het gemiddelde Zuid-Afrikaanse tempo gaat, zal dat nog wel even duren...

PS: heb je de politieke weetjes van Zuid-Afrika al gelezen?

Echte Zuid-Afrikaan #3: De Townshipbewoner

Eunice Myataza. Een gepensioneerde vrouw, geboren en getogen in Kayamandi: een township op een half uur rijden afstand van Kaapstad. Afgelopen week heb ik haar weer opgezocht samen met een aantal vrienden van me. In het begin wat terughoudend, maar als je haar eenmaal leert kennen verteld ze je het ene verhaal na het andere. En vertellen dat kan ze! Dat heb ik ook deze keer weer mogen ervaren... 

Kayamandi, dat "thuis best" in Xhosa betekent, is een van de oudste townships in Zuid-Afrika. In 1941 werd het officieel aangewezen als een locatie waar zwarte mensen gescheiden van de blanke bevolking moest leven. De oprichter van het township is de Nederlandse Heer Blok. Zijn vroegere open haard is nu nog terug te zien in het huidige politiebureau. Waarom Meneer Blok naar Kayamandi verhuisde? Waarschijnlijk ontvluchtte hij de oorlog in Nederland. 

Onder het Apartheidsregiem mochten de mensen in de townships niets veranderen aan hun huizen. De blanke regering wilde controleren hoe de townships eruit zagen. Na de afschaffing van de Apartheid echter waren er wat huizenbouw betreft geen restricties meer. Dit leidde er toe dat Kayamandi uitgebreid werd met vele shacks (oftewel: krotten) en daarmee ook inwoners. 

Eunice heeft die veranderingen allemaal stap voor stap meegemaakt en hebben ook haar leven beïnvloed. Zo greep ze de kans om verder te gaan studeren met beide handen aan. Een zwaardere, maar de meest belangrijkste kans in haar leven zoals ze verteld, was de scheiding met haar man. Drie jaar na de afschaffing van de Apartheid heeft Eunice besloten voor zichzelf te kiezen. Ze heeft de jaren daarna al haar geld opgespaard om in Kayamandi haar eigen huis van steen te kunnen bouwen. Daar heeft ze ons afgelopen week tijdens een kop thee haar verhalen verteld.

Naast haar wonen mensen in een shack. Ze vertelde ons dat ze iedere nacht gemiddeld 4x wakker wordt van de herrie die ze maken. Met opzet zegt ze, want ze benijden haar om haar huis. Vorige week woensdag was de maat vol en is Eunice naar de politie gestapt. De nachtelijke geluiden zijn niet de enige rede. Al jaren heeft ze last ze en vorige week was het zelfs zo ver dat de scheldwoorden haar om de oren vlogen. Op het einde gaf ze ons daarover een wijze raad mee naar huis:

"If you hit a man with a stick, he will come back. If you hit a man with the law, he won't come back".

De rijdende rechter zou dus ook hier in Zuid-Afrika zijn programma kunnen maken... 

  

Afrikaans tegeltje #4: koelkast wijsheid